Otopilot

Sakin, kendi halimde var olduğum esnada biri cümle içinde adımı geçirse olduğum yerde irkilirim - ben karşında oturuyorum ve bir yere buharlaşmadım ya! O zaman neden bana, ikimizin de bildiği bir bilgiyi hatırlatarak yaklaşırsın?

Geçenlerde mevcut eşime "birinci karım" diye hitap ettim. 32 yıllık ömrümün cesaret dolu anlarından biriydi; yine de ifade tarzımın yarattığı etki beni bir bilginin sunuş tarzı hakkında düşünmeye itti.

Söylenenin doğruluğu kadar, onu sunuşun da önemli olduğunu düşünüyorum. Örneğin, size "erkek arkadaşımın uyuşturucu problemi yok" deseydim, muhtemelen konuşturduğum karakterin erkek arkadaşının bir uyuşturucu kullanma sorunu olduğundan hiçbir şüpheniz olmayacaktı.

Sahibi Groucho Marx olan bir sözü hatırlıyorum: Yaşamak ne güzel şey, eğer başkasının yerine yaşamıyorsan. Son zamanlarda bunu çok hisseder oldum, sanki sürekli bir başkasının başlayıp da bitiremediği cümleleri tamamladığım, sonuçlandıramadığı projeleri kapattığım veya yapılması gerekip de yapılmamışları aradan çıkardığım bir koşuşturmam var. Ben bu kadar iki kişilik yaşıyorsam bir yerlerde birileri tek kişilik bir yaşamdan da azına razı geliyor olmalı.

Yaşadığımız coğrafya, bir dizi sebepler ve sonuçlardan ötürü anlamlı ilişkiler üretmeyi bıraktı. Arkadaşlarımın Instagram hikayelerine baktığımda sanki herkes aynı dövmeyi vücutlarının farklı bölgelerine farklı boyutlarda yaptırmışlar ve onu paylaşıp duruyorlarmış gibi hissediyorum.

Hafta sonlarına, yaz aylarına, tavuk kanadını dışarıda yemeye ve kuzu kokoreçe artık inanmıyorum; ama bunu açıklamaya sondan başlamalıyım. Türkiye'de kaç kuzu var da ondan çıkan kokoreçle bu kadar ürün satılabiliyor? Tavuğun kendisi kaç lira ki kanadı restoranlarda bu kadar pahalıya satılıyor? Haftanın içi güzel geçiyor mu ki sonunun bir güzelliği oluyor? İnsanlar istediklerini yaşayabiliyor mu ki senenin 2 ayının bir esprisi oluyor?

ChatGPT ile işim icabı da sıklıkla konuştuğum için algoritmasında fark ettiğim bir fenomen var: konuşma esnasında modele kendinizle ilgili bazı bilgileri verdiğiniz zaman model sizinle ilgili tuttuğu hafızasını güncelliyor. Peki bu ne demek? Bir hafıza neden, hangi kurallara göre güncellenir?

Bence bu sorunun yanıtı çocukluğumdan beri irkilmemde veya eşimin tepkisinde gizli: Bizi otopilottan çıkaran herhangi bir olay, düşünce veya kişiyle karşılaşmadığımız takdirde yaşamımız yalnızca "sürüp gidiyor". İlginç olan da her yerde "her an" olmuyor. Harekete geçmek, çizginin dışına çıkmak, biraz da "başka dövmeler yaptırmaya" açık olmak gerekiyor.

Hayatı anlamlı kılan şeylerin biraz da bizim kılçıklığımızın olduğunu anlamamız gerek sanırım...